Çalışma arazisi Erzurum’un Yakutiye ilçesine bağlı Sultanmelik Mah. Yer almakta. Arazi konum olarak şehir merkezine yakınlığıyla ve ulaşımının kolaylığıyla kütüphane projesi için uygun bir arazi. Cumhuriyet caddesine bağlanan palandöken caddesi üzerinde bulunan arazi hem kentin gürültüsüne uzakta hem de şehir merkezine yakında yer alıyor. Arazinin bulunduğu konum kentsel dönüşüm kapsamında olan bir arazi olduğu için arazi üzerinde toprak birikintisi bulunuyor. Arazinin alt kotundan üst kotuna toplam 11 kot yer alıyor.
Arazinin çevresinde tarihi açıdan önemli birçok yapı bulunmakta. Bunlar Çifte Minareli Medrese, Üç kümbetler, Narmanlı Cami, Cimcime Hatun Türbesi vs. bulunmakta. Aynı zamanda günümüzde işlev gören bir çok okul bulunuyor. Sayılan bütün yapılara palandöken caddesi ile bağlanıyor. Buda tasarım da yapının yönelimi için ipucu niteliğinde. Arazinin önceki kullanımında çevresinde bir çok mezar bulunuyor. Arazide ise eski Erzurum evleri bulunuyor.Kentte kullanılacak bir kent kütüphanesi yer almamakta. Buda kentteki ihtiyacı göstermekte. Şehir merkezinde oluşu ve barındırdığı birimlerle bir çok kesime hitap edebilir.
Arazi tarihi dokuda bulunduğu için en az müdahale ile arazi kotları çözülmelidir. Projede arazide bulunan ilk 5 kot olduğu gibi kullanılmıştır. Bina girişi 6. Kottan verilmiştir. Kalan kotlar ile depo gibi karanlıkta kalması gereken alanları için binanın bir kısmı araziye gömülmüştür.Kütle oluşumunda en önemli etken erişilebilirliktir. Genel kullanıma açık alanlar, sınırlı erişimin olduğu alanlar ve kontrollü erişimin olduğu alamlar birbirlerinden ayrılmıştır. Fakat ilişkileri tamamen koparılmamıştır. Ayrıca kent dokusundaki siluetin korunması adına kat yüksekliği sınırlı tutulmuş ve parçalı bir yapılanmaya gidilmiştir. Form olarak dokuda çoğunlukla bulunan saf geometriler kullanılmıştır. Kütlede bulunan okuma alanlarına teraslar önerilerek ve yapı yönelimi ile tarihi dokuya doğru olup seyir imkanı sağlanmıştır.
Binaya girişler 4 tane olup yönetim, okuma alanları çok amaçlı salon ve çalışma salonları için ayrılmıştır. Yatayda ve düşeyde kütleler arasındaki geçişlerle yapıda bütünlük sağlanmıştır. Okuma salonları arasında birbirlerine geçişler bulunup kolay erişimi sağlıyor.Kütle oluşum aşamasında var olan erişilebilirlik mekânsal kararlarda da önemli bir rol oynuyor. Genel kullanıma açık olan çok amaçlı salon ve çalışma salonları arazinin ortasından geçen ve tarihi değerinden dolayı korunan yolun kuzey tarafında bulunurken kontrollü erişimin sağlandığı okuma salonları ve sınırlı erişimin olduğu yönetim ve depo birimleri ise arazinin güney tarafında konumlamıyor.
Güneyden ve batıdan gelen istenmeyen güneş ışınlarından korunmak amacı ile okuma salonlarında güneş kırıcılar kullanıldı. Cephe karakterlerindeki farklılıklar ile ise mekanlar arasındaki farklılıklar belli edildi.
Vaziyet planında önemli olan tarihi dokuya yönelim ve seyir imkanı. Bu yüzden yapı kuzeybatı tarafına yönelmiş olup var olan 4 giriş bu taraftan verilmiştir. Sıkça kullanılacak olan okuma salonlarının terasları olacağından güneyde konumlandırılmıştır. Kontrollü erişim sağlanan zemin katta diğer okuma alanları ile çok fazla ilişkisi olması istenmeyen çocuk koleksiyonu yer alırken 1. Ve 2 katta ise diğer okuma salonları yer alıyor. Bu okuma salonları birbirinden kot farklılıkları ile ayrılıyor. Sınırlı erişimin bulunduğu kütlenin zemin katında kitap restorasyon onarım atölyeleri 1. Katında ise yönetim birimleri yer alıyor. Genel kullanıma açık alanların zemin katında grup halinde çalışma odaları yer alırken 2. Katında bireysel çalışma salonu yer alıyor.
PROJE SAHİBİ
ZEYNEP MERAM ÇOLAK
Feyza demir dedi ki:
Çok başarılı tebrik ederim. Çalışmalarınızın devamını dilerim.